Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι σύνθετες διαταραχές οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονη ενασχόληση και ανησυχία για το βάρος και το σχήμα του σώματος.
Συχνά οδηγούν σε βλαβερές και μη λειτουργικές συμπεριφορές ελέγχου του βάρους. Τέτοιες μπορεί να είναι οι αυστηρές δίαιτες, η υπεργυμναστική, οι εκκαθαριστικές μεθόδους και φυσικά η υπερκατανάλωση τροφής.
Νευρική Ανορεξία
Στη Νευρική Ανορεξία συναντάμε την προκατάληψη για το σωματικό βάρος και το φόβο για το πάχος, που περιγράφεται ως έντονη φοβία.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση νευρικής ανορεξίας. Καθώς η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, είναι προτιμότερο να την αναλογιστούμε ως αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων που αλληλεπιδρούν.
Το άτομο επιτυγχάνει την απώλεια βάρους μέσω δίαιτας ή μέσω αποφυγής τροφίμων. Πιστεύει πως ό,τι φάει αυξάνει το βάρος και σε ορισμένες περιπτώσεις η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με υπερβολική γυμναστική και εκκαθαριστικές συμπεριφορές (Βουλιμικός τύπος Ανορεξίας).
Χαρακτηριστικό της Νευρικής Ανορεξίας είναι η πεποίθηση πως το χαμηλό σωματικό βάρος είναι επιθυμητό. Λαμβάνεται ως θετικό επίτευγμα και προσθέτει αξία στα άτομα με χαμηλή αυτοπεποίθηση. Οι ασθενείς αρνούνται ότι υπάρχει πρόβλημα, παρά τις σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις που βιώνουν.
Η Νευρική Ανορεξία ανήκει στις Διατροφικές Διαταραχές που εμφανίζονται συνήθως σε κορίτσια στην εφηβική ηλικία, σε μια συνειδητή ή ασυνείδητη προσπάθεια για μείωση του βάρους. Χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ τα περισσότερα άτομα επιθυμούν να τελειώσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα τη δίαιτα, τα άτομα με ανορεξία δείχνουν αφοσίωση σε αυτήν και αποσύρονται από τις κοινωνικές επαφές.
Η απώλεια βάρους και οι υπόλοιπες επιπτώσεις της ασιτίας επιφέρουν σημαντική έκπτωση στην ποιότητα ζωής. Ένα άτομο με ανορεξία, μπορεί να είναι ανίκανο να εργαστεί ή να συνεχίσει τις σπουδές του.
Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο πάσχων, είναι ασύνηθες το να αναζητήσει βοήθεια. Αυτό συμβαίνει συνήθως μετά από επιμονή του οικογενειακού ή στενού περιβάλλοντος που ανησυχεί για την εξέλιξη της υγείας του.
Νευρική Βουλιμία
Η νευρική βουλιμία είναι από τις διατροφικές διαταραχές που χαρακτηρίζεται από συχνά επεισόδια υπερφαγίας.
Τα επεισόδια αυτά συνοδεύονται από αντισταθμιστικές μεθόδους, όπως η πρόκληση εμετού ή η λήψη καθαρτικών ή διουρητικών με σκοπό να αποφευχθεί η πρόσληψη βάρους. Χαρακτηριστικό είναι ότι το άτομο με νευρική βουλιμία είναι είτε φυσιολογικού βάρους είτε υπέρβαρο. Σε περιπτώσεις χαμηλού βάρους υπερισχύει η διάγνωση της ανορεξίας.
Η βουλιμία συνήθως παραμένει κρυφή λόγω των συναισθημάτων ντροπής σχετικά με τις υπερφαγικές και εκκαθαριστικές συμπεριφορές. Όπως και στις υπόλοιπες διατροφικές διαταραχές, εμφανίζεται στα πλαίσια των προσπαθειών απώλειας βάρους.
Οι συμπεριφορές που συναντάμε στη βουλιμία είναι πολύ συγκεκριμένες. Υπάρχουν τακτικά επεισόδια υπερφαγίας, συνήθως κρυφά, κατά τα οποία καταναλώνονται φαγητά που θεωρούνται παχυντικά και «απαγορευμένα» σε κάποιον που θέλει να προσέξει το βάρος του. Η κατανάλωση φαγητού συνεχίζεται μέχρι να μειωθεί η ένταση και η ορμή και να επιτευχθεί το αίσθημα του κορεσμού, συχνά σε σημείο πόνου.
Κάποιες φορές το φαγητό τρώγεται με ευχαρίστηση, αλλά είναι σύνηθες το άτομο να τρώει με γρήγορο ρυθμό και χωρίς αίσθηση γεύσης. Τα συναισθήματα που συνοδεύουν αυτόν τον τρόπο σίτισης είναι συνήθως το άγχος ή η ενοχή. Μετά από το επεισόδιο υπερφαγίας, το άτομο θα προσπαθήσει να ξεφορτωθεί τις θερμίδες που κατανάλωσε κάνοντας εμετό ή/ και παίρνοντας καθαρτικά.
Οι κύκλοι των επεισοδίων υπερφαγίας και χρήσης εκκαθαριστικών μεθόδων μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Υπάρχει διαφωνία όσον αφορά τη συχνότητα των επεισοδίων υπερφαγίας που ικανοποιεί τον ορισμό της βουλιμίας. Ορισμένοι άνθρωποι κάνουν επεισόδια υπερφαγίας και χρήση εκκαθαριστικών μεθόδων πολλές φορές τη μέρα. Άλλοι πάλι μόνο 1-2 φορές το μήνα.
Σε άτυπες περιπτώσεις βουλιμίας, το άτομο μπορεί να μην καταναλώνει αντικειμενικά μεγάλες ποσότητες φαγητού. Αντίθετα, να προκαλεί εμετό ή να κάνει χρήση εκκαθαριστικών μεθόδων έπειτα από την κατανάλωση ενός φυσιολογικού γεύματος, προκειμένου να ελέγξει το βάρος του.
Η βουλιμία ως αποτέλεσμα της δίαιτας
Έρευνες έχουν αποδείξει τη συσχέτιση μεταξύ του περιορισμού της τροφής (δίαιτα) και των υπερφαγικών επεισοδίων.
Μετά το τέλος της δίαιτας, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος, οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να σταματήσουν να τρώνε ακόμα και όταν νιώθουν πλήρεις. Ταυτόχρονα, αναπτύσσουν συγκεκριμένες προτιμήσεις σε τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και λίπη. Ακόμη μια παρενέργεια της στερητικής δίαιτας είναι η τάση για εύκολη επαναπρόσληψη βάρους. Οι φυσιολογικές άμυνες του οργανισμού αντιδρούν ενάντια στη στέρηση τροφής και οι άνθρωποι είναι ευάλωτοι στο να ανακτήσουν το βάρος τους όταν:
- Η δίαιτα δεν ήταν διατροφικά ισορροπημένη
- Η απώλεια βάρους ήταν πολύ γρήγορη
- Χρησιμοποίησαν μη ασφαλείς μεθόδους, όπως διαιτητικά χάπια και υγρά υποκατάστατα γεύματος
Αδηφαγική διαταραχή
Υπάρχουν άτομα που κάνουν υπερφαγικά επεισόδια, αλλά δεν χρησιμοποιούν κάποια αντισταθμιστική ή εκκαθαριστική μέθοδο στη συνέχεια.
Η αδηφαγική διαταραχή περιλαμβάνει κάποια από τα χαρακτηριστικά μιας διατροφικής διαταραχής. Δεν ανταποκρίνεται όμως στα ακριβή διαγνωστικά κριτήρια της νευρικής ανορεξίας ή νευρικής βουλιμίας.
Η διάγνωση της αδηφαγικής διαταραχής προκύπτει όταν τα υπερφαγικά επεισόδια έχουν τουλάχιστον 3 από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Το άτομο τρώει πιο γρήγορα από το συνηθισμένο
- Το άτομο τρώει μέχρι να νιώσει δυσφορία
- Το άτομο τρώει χωρίς να πεινάει
- Το άτομο τρώει μόνο του ή κρυφά
- Το άτομο χαρακτηρίζεται από απώλεια ελέγχου πριν και κατά τη διάρκεια του υπερφαγικού επεισοδίου
- Το άτομο νιώθει άγχος ή ενοχές μετά το υπερφαγικό
Πώς θεραπεύονται οι Διατροφικές Διαταραχές
Η αντιμετώπιση των Διατροφικών Διαταραχών δεν βασίζεται απλώς στην αποκατάσταση του σωματικού βάρους, αλλά στην ψυχολογική και διατροφική υποστήριξη του ασθενούς.
Η προσέγγιση για τη θεραπεία των Διατροφικών Διαταραχών είναι μια σύνθετη διαδικασία καθώς βασίζεται στην παρακολούθηση του ασθενούς από μια ομάδα ειδικών που αποτελείται από τον Ειδικό Ψυχικής Υγείας για ψυχολογική υποστήριξη και από τον Διαιτολόγο- Διατροφολόγο που αναλαμβάνει τη διατροφική εκπαίδευση και την ενημέρωση σε θέματα διατροφής.
Ψυχολογική υποστήριξη για Διατροφικές Διαταραχές
Χρειάζεστε εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο ψυχολογική υποστήριξη για Διατροφικές Διαταραχές;
Είμαι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και εκπαιδευμένη στην αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών και μπορώ να σας βοηθήσω. Έχω πιστοποιηθεί από το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών ως Master Practitioner in Eating Disorders και διαθέτω τις γνώσεις για να σας βοηθήσω.
Παρέχω ψυχολογική υποστήριξη online με δυνατότητα συνεδριών σε υψηλής ποιότητας ανάλυση και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου με τους ακόλουθους τρόπους
- καλέστε με στο +306949838383
- συμπληρώστε τα στοιχεία σας στην φόρμα επικοινωνίας
- στείλτε email στο info@vakratsa.gr
